Bệnh Thần kinh

Bệnh thuộc hệ thần kinh tâm thần chia làm 4 loại gồm; các bệnh do rối loạn thần kinh chức năng, rối loạn hoạt động tâm thần, rối loạn thần kinh trung ương và các bệnh tại thần kinh ngoại biên.

I. BỆNH DO RỐI LOẠN THẦN KINH CHỨC NĂNG

Suy nhược thần kinh, hysteria…. là những bệnh nội thương do sang chấn tinh thần (thất tình) và sự hoạt động của các tạng tâm, can, tỳ, thận về các mặt tỉnh, khí, thần, âm, dương bị giảm sút.

Sơ lược giới thiệu các nguyên nhân và phương pháp chữa như sau:

1.1. Tâm can khí uất kết

Thường do sang chấn tinh thần gây ra, gặp ở bệnh suy nhược thần kinh, hysteria.

Triệu chứng: tinh thần uất ức, hay thở dài, ngực sườn đầy tức, trướng bụng, không muốn ăn… mạch huyền.

Phương pháp chữa: sơ can lý khí an thần, sơ can giải uất an thần.

1.2. Can thận âm hư. Thường thấy mấy loại:

1.2.1. Âm hư hoả vượng, âm hư dương xung

Gặp ở bệnh suy nhược thần kinh thể ức chế giảm, hưng phấn tăng.

Triệu chứng: nhức đầu, chóng mặt, hoa mắt, ù tai, hay quên, hồi hộp, miệng khô, người hay bừng nóng, táo bón, cáu gắt, mạch huyền tế sác…

Phương pháp chữa: Tư âm giáng hoả, bình can tiềm dương, an thần.

1.2.2. Âm hư

Ức chế giảm nhưng hưng phần không tăng lắm gặp ở suy nhược thần.

Triệu chứng: đau lưng, ù tai, di tinh, nhức đầu, mạch tế không nhanh, hồi hộp, ngủ ít.

Phương pháp chữa: bổ can thận âm (bổ thận âm, bổ can huyết) an thần.

1.3. Thận âm, thận dương hư

Do ức chế giảm và hưng phấn giảm, gặp ở bệnh suy nhược thần kinh.

Triệu chứng: lưng gối mỏi yếu, lưng lạnh, di tinh liệt dương, ù tai, nước tiểu trong, tiểu nhiều lần, mạch trầm nhược.

Phương pháp chữa: Ôn bổ thận dương, bổ thận âm, an thần.

1.4. Tâm tỳ hư

Triệu chứng của tỳ hư (ăn kém, sút cân, mệt mỏi…) của tâm huyết hư (mất ngủ, hồi hộp…) gặp ở các bệnh suy nhược thần kinh, suy nhược cơ thể.

Phương pháp chữa, thuốc, bài thuốc đã nêu ở các chương trên.

II. BỆNH DO RỐI LOẠN HOẠT ĐỘNG TÂM THẦN

Gặp ở bệnh tâm thần phân lập.

Nguyên nhân do sang chấn tinh thần, di truyền, các tạng tâm, can, thận bị giảm sút, gây ra đàm trọc che lấp tâm khiếu.

Trên lâm sàng, cơ chế sinh bệnh do đàm hoả khá nhiều, gây các thể bệnh khác nhau: đàm khí uất gây trầm cảm, đàm hoả nghịch gây hưng phấn.

Nếu đàm khí uất kết thì phải lý khí giải uất, hoá đàm khai khiếu. Dùng các vị thuốc trừ đàm như Bán hạ, Nam tỉnh, Trần bì, Trúc nhự, phối hợp với thuốc lý khí giải uất như Chỉ xác, O dược, Hương phụ, Uất kim. Bài thuốc hay dùng là Ổn đởm thang, Thuận khí đạo đàm thang…

Nếu đàm hoả nghịch thì phải tả hoả thông đàm, chấn tâm, tả can. Dùng các vị thuốc thanh can hoả như Chi tử, chấn tâm như Chân châu mẫu, Thần xa; thông đàm như Bán hạ, Xương bồ, Nam tinh…

III. BỆNH DO RỐI LOẠN THẦN KINH TRUNG ƯƠNG

Gây các chứng động kinh, liệt, tai biến mạch máu não.

Nguyên nhân do các tạng tâm, tỳ, thận, bị giảm sút, sinh ra đàm và gây rối loạn hoạt động về các mặt khí, huyết, âm, dương.

Trên lâm sàng, căn cứ vào các nguyên nhân cần dùng các phương pháp bổ thận, tỳ, tâm, can huyết kết hợp với các thuốc chữa các chứng phát sinh ra như thuốc hành khí, hoạt huyết, trừ phong, trừ đàm, tả hoả để chữa bệnh.

IV. BỆNH TẠI CÁC DÂY THẦN KINH NGOẠI BIỆN

Các tà khí như phong, hàn, thấp, nhiệt xâm phạm vào kinh lạc mà gây ra bệnh, tuỳ nguyên nhân mà đề ra các phương pháp chữa bệnh khác nhau như do phong hàn thì khu phong tán hàn, phong nhiệt thì khu phong thanh nhiệt tán phong nhiệt, phong thấp thì khu phong trừ thấp…

Tuỳ vị trí dây thần kinh có bệnh mà thêm các vị thuốc thích hợp: đau vai gáy, đau cánh tay thêm thuốc chữa về khí (hành khí, bổ khí); đau thắt lưng, chi dưới thêm thuốc bổ can thận; đau liên sườn thêm các thuốc sơ can lý khí. Sự phối hợp này tạo thành cá bài thuốc khác nhau: Quyên tý thang, Độc hoạt ký sinh thang, Bổ thận thang…

Tà khí khi xâm nhập vào kinh lạc, gân xương hay gây hiện tượng khí trệ, huyết ứ, nên phải dùng các thuốc thông kinh hoạt lạc: Tang chi, Tế tân, Uy linh tiên, Đan sâm, v.v.. các thuốc hành khí: Chỉ xác, Trần bì, Hậu phác; các thuốc hoạt huyết: Đan sâm, Ngưu tất, Xuyên khung v.v..

Các bệnh đau dây thần kinh hay gây các rối loạn về dinh dưỡng, cảm giác v.v… như teo cơ, tê bì, phải dùng các thuốc bổ khí, bổ huyết giúp cho tỳ khí nuôi dưỡng cơ, can huyết nuôi dưỡng cân, v.v..

Liên hệ ngay với Khải Minh Đường để nhận tư vấn. Hoặc theo dõi các bài nói chuyện của Ths. Bs. Nguyễn Hữu Việt Anh để hiểu hơn về kiến thức bệnh lý.